Muzeum Przyrody i Techniki zostało powołane do życia 1 stycznia 2001 roku decyzją Rady Powiatu Starachowickiego. Jest zatem pierwszym Muzeum powstałym w XXI wieku w Polsce. Placówka obejmuje obszar 8 hektarów, na którym zlokalizowane są obiekty dwóch chronologicznie następujących po sobie Zakładów Wielkopiecowych.

Pierwszy z nich to Zakład wielkopiecowy z 1841 roku, w skład którego wchodzą zachowane budynki dawnej maszynowni oraz hali lejniczej. Pomiędzy nimi znajdował się zespół trzech wielkich pieców, które funkcjonowały do 1901 r.

Cennym obiektem na terenie Muzeum jest pochodzący z 1899 r. Wielki Piec z zachowanym kompletnym ciągiem technologicznym torowisk kolejowych, wieży gichtowej dostarczającej materiały wsadowe niezbędne do wytopu surówki. Podziw może budzić pajęczyna urządzeń filtrujących i nadmuchowych szczelnie opasujących Wielki Piec, nagrzewnice COWPERA i halę lejniczą. Niezwykle cennym eksponatem Muzeum jest dmuchawa tłokowa, wyprodukowana w Rydze przez firmę Towarzystwo Akcyjne Budowy Maszyn Braci Klein.
Wygaszenie Wielkiego Pieca 19 marca 1968 r., zamknęło ważny rozdział w historii Zakładów Starachowickich i samych Starachowic.
12 lutego 1966 r., wojewódzki konserwator zabytków uznając wartość starachowickiego Zespołu Zakładu Wielkopiecowego jako zabytku techniki – wpisał go do rejestru zabytków Województwa Kieleckiego pod numerem 153.

Muzeum to nie tylko metalurgia, ale i historia miasta Starachowice, z którą nierozerwalnie łączą się samochody produkowane przez byłą Fabrykę Samochodów Ciężarowych. Są wśród nich: pierwszy z całej rodziny STAR 20 oraz terenowy STAR 266R uczestnik X Rajdu Paryż – Dakar z 1988 roku.
W 2006 roku Muzeum zakupiło zachowane pozostałości oryginalnego papamobile wyprodukowanego na podwoziu STARA 660M2 na potrzeby Pierwszej Pielgrzymki Jana Pawła II do Ojczyzny w roku 1979.

W zabytkowym budynku wieży ciśnień oglądać można wystawy stałe: Wystawa górnicza (poświęcona historii starachowickiego górnictwa rud żelaza. Jej celem jest przybliżenie) oraz fragment wystawy „Panowie ognia – hutnictwo żelaza na ziemiach polskich w starożytności” (wystawa obrazuje hutnictwo żelaza m.in. na terenie Gór Świętokrzyskich). Dwa najwyższe poziomy wieży ciśnień przeznaczone są na wystawy czasowe.

Przyroda sąsiadująca z techniką jest nierozerwalną częścią Muzeum. W zabytkowym „Kinie Kotłownia” prezentowana jest wystawa paleontologiczna, której najważniejszym elementem jest zbiór skamieniałości – tropów zwierząt żyjących w rejonie Gór Świętokrzyskich przed 200 milionami lat. W ramach projektu „Regio Ferrea” została stworzona nowoczesna wystawa paleontologiczna. Naturalnej wielkości modele płazów i gadów zostały wykonane przez znaną artystkę Martę Szubert. Miary realizmu dopełniają foto-panoramy z wyobrażeniem środowiska naturalnego dla prezentowanych okazów oraz ścieżki dźwiękowe, pozwalające przenieść się odbiorcy o miliony lat w przeszłość.